Ο ρυθμός και το «ύφος» στην άσκηση του Σαολίν Κουνγκ Φου

節奏的訓練 (Jiézòu de xùnliàn)

Το «ύφος» είναι ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό στην απόδοση των πολεμικών τεχνών του ναού Σαολίν.

Κατά την πρακτική των διαφόρων Τάο Λου 套路 (Tàolù) - φόρμες του Σαολίν Κουνγκ Φου, μέσα σε κάθε κίνηση, σε κάθε συνδυασμό και κάθε κομμάτι, οι σχέσεις μεταξύ γρήγορου και αργού, πάνω και κάτω, μαλακού και σκληρού, κενότητας και την πληρότητας πρέπει να είναι απολύτως ορθές και ισορροπημένες. Όλο το σετ πρέπει να εκτελείται γρήγορα, αλλά αυτές οι σχέσεις είναι πολύ σημαντικές για τις συνεχείς εναλλαγές του ρυθμού. Κατά την εκτέλεση ενός συνόλου κινήσεων, η διαχείριση αυτών των αντικρουόμενων αλλά συνδετικών στοιχείων επηρεάζουν άμεσα το ρυθμό και την ποιότητα των κινήσεων.

Αυτά τα στοιχεία αποτελούν τις δώδεκα αρχές του Σαολίν Κουνγκ Φου. Αυτές οι αρχές αποκαλύπτονται στα αποφθέγματα - ποιήματα των Σαολίν που έχουν σαν σκοπό να υποδείξουν στους μαθητές τις ιδιότητες που θα πρέπει να φέρει η τεχνική τους. Ακριβώς όπως και στην παραδοσιακή ποίηση έτσι και  στο Κουνγκ Φου, η σωστή χρήση των αρχών μας δίνει το κατάλληλο μέτρο ή ρυθμό. Πράγματι, χωρίς τη σωστή ομοιοκαταληξία, το μέτρο και το ρυθμό, ένα ποίημα είναι συχνά ένα μάτσο λέξεις. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για την εκτέλεση του Κουνγκ Φου. Χωρίς τις σωστές αρχές, το Κουνγκ Φου δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια ομάδα κινήσεων χωρίς πραγματική μορφή ή λειτουργία.

Σύμφωνα με τους αρχαίους δασκάλους μας υπάρχουν 12 είδη μιμητισμού για να περιγράψουν το «ύφος» της κίνησης που απαιτείται για την σωστή απόδοσή τoυ Σαολίν Κουνγκ Φου.

Οι 12 βασικές αρχές «έκφρασης» του Σαολίν Κουνγκ Φου

1. Να κινείσαι σαν ορμητικό κύμα - 動如濤 (Dòng Rú Tāo)
2. Να στέκεις ακίνητος σαν ακλόνητο βουνό - 靜如山 (Jìng Rú Shān)
3. Να ανασηκώνεσαι ευκίνητα σαν τη μαϊμού - 起如猿 (Qǐ Rú Yuán)
4. Να προσγειώνεσαι απαλά σαν πουλί - 落如鵲 (Luò Rú Què)
5. Να ισορροπείς σταθερά σαν πετεινός - 立如雞 (Lì Rú Jī)
6. Να ριζώνεις φυσικά σαν το πεύκο - 站如松 (Zhàn Rú Sōng)
7. Να περιστρέφεσαι γρήγορα σαν τροχός - 轉如輪 (Zhuǎn rú lún)
8. Να διαθέτεις την ευλυγισία του τόξου - 折如弓 (Zhé Rú Gōng)
9. Να κινείσαι με χάρη όπως ένα φύλλο στον άνεμο - 輕如葉 (Qīng Rú Yè)
10. Να βυθίζεσαι με τη βαρύτητα του σιδήρου - 重如鐵 (Zhòng Rú Tiě)
11. Να έχεις το κοφτερό βλέμμα του αετού - 緩如鹰 (Huǎn Rú Υīng)
12. Να επιταχύνεις αστραπιαία σαν ριπή ανέμου - 快如風  (Kuài Rú Fēng)

1. Κινηθείτε σαν ορμητικό κύμα. Στο Σαολίν Κουνγκ Φου, όταν κάποιος επιτίθεται, το σώμα του θα πρέπει να κινηθεί σαν ένα κύμα που «σκάει» από τον ωκεανό. Όπως το νερό, το σώμα παραμένει χαλαρό μέχρι ακριβώς εκείνη τη στιγμή πριν την πρόσκρουση όπου απλώνει ακαριαία για να επιτύχει ένα σαρωτικό χτύπημα, όπως το παλιρροϊκό κύμα χτυπά έναν βράχο στη θάλασσα.

2. Όταν βρίσκεστε σε ακινησία, η στάση σας θα πρέπει να είναι ακλόνητη σαν ένα βουνό. Όταν το σώμα κινείται, θα πρέπει να ρέει σαν το κύμα. Αλλά όταν το σώμα σταματά, πρέπει να γίνεται συμπαγές όπως ένα μεγαλοπρεπές βουνό. Η στάση κατεβαίνει και γίνεται σταθερή σαν βράχος. Το σώμα βυθίζεται και ριζώνει βαθειά. Το κέντρο βάρους χαμηλώνει, τα δάχτυλα των ποδιών αρπάζουν το έδαφος και η ενέργεια διοχετεύεται στη γη σαν τις ρίζες ενός μεγάλου δέντρου, καθιστώντας το σώμα στιβαρό και ακίνητο σαν ένα μεγάλο βουνό.

3. Όταν κάνετε μετακινήσεις, να είστε σαν την μαϊμού. όταν σηκώνεστε από τη χαμηλή στην όρθια στάση, ή αν από την όρθια στάση θέλετε να αναπηδήσετε ή να κάνετε ένα σάλτο, το σώμα να γίνεται ευέλικτο σαν του πιθήκου. Το σώμα να είναι γρήγορο και ευκίνητο, να εκρήγνυται προς τα πάνω με τεράστια δύναμη, σαν πύραυλος, διατηρώντας ταυτόχρονα την ισορροπία του. Φανταστείτε μια γρήγορη και ευκίνητη μαϊμού που ανεβαίνει σε ένα δέντρο, πως κινείται γρήγορα από το ένα κλαδί στο άλλο με τέλεια ισορροπία και ελάχιστη προσπάθεια.

4. Η προσεδάφιση από άλματα πρέπει να είναι απαλή και ανάλαφρη σαν του πουλιού. Σκεφτείτε την τελευταία φορά που είδατε ένα μικρό πουλί να προσγειώνεται στο κλαδί ενός δέντρου. Το κλαδί κινήθηκε κάτω από το βάρος του πουλιού; Το πουλί προσγειώνεται ελαφρά, χρησιμοποιώντας όχι μόνο το μικρό του μέγεθος, αλλά κυρίως το πίσω-χτύπημα των φτερών του για να επιβραδύνει και να ελέγξει την κατάβασή του. Όταν κατεβαίνει από ένα άλμα ή ακόμη και από μια πτώση, ο εκπαιδευμένος ασκούμενος στο Σαολίν προσγειώνεται στο έδαφος ελαφρά και με απόλυτο έλεγχο. Αποφύγετε μια πολύ σκληρή προσγείωση (δηλαδή, με γδούπο), και να είστε προετοιμασμένοι να μεταπηδήσετε ομαλά στην επόμενη τεχνική.

5. Να είστε σταθεροί όπως ο κόκορας που στέκει στο ένα πόδι. Μιμηθείτε την τέλεια ισορροπία του κόκορα, τη δυνατότητα να κοιμάστε στο ένα πόδι σαν τον γερανό. Προσπαθήστε να αποκτήσετε άψογη ισορροπία και συνολικό έλεγχο του σώματος. Όταν χρησιμοποιείτε το ανυψωμένο σας πόδι για να εκτελέσετε ένα λάκτισμα, κρατήστε το σώμα σας σε όρθια και σταθερή θέση - ακόμη και αν δυσκολεύεστε από εξωτερικές δυνάμεις. Ο τελικός στόχος είναι να σαρώσετε τον αντίπαλό σας ρίχνοντας τον στο έδαφος και όχι να καταλήξετε εσείς οι ίδιοι εκεί.

6. Η στάση σας να είναι τόσο σταθερή όπως ένα πεύκο, ενώ παράλληλα να εκφράζει και κίνηση. Στη θέση ετοιμότητας, τα πόδια να είναι στο άνοιγμα των ώμων, οι γροθιές στη μέση, το κεφάλι ψηλά, οι ώμοι πίσω. Η θέση αυτή χρησιμοποιείται από πολλές διαφορετικές μορφές των πολεμικών τεχνών, λαμβάνοντας τη θέση αυτή, ο μαθητής Σαολίν στέκεται ίσια και ψηλά σαν ένα γιγάντιο πεύκο. Αλλά ακόμη και σε αυτή την ακινησία υπάρχει κίνηση. Το σώμα είναι χαλαρό, κι όμως έτοιμο να δράσει ανά πάσα στιγμή. Όπως και μια μεγάλη γάτα έτοιμη να επιτεθεί ξαφνικά, το σώμα μπορεί να φαίνεται ακίνητο, αλλά στην πραγματικότητα συσπειρώνεται και συγκεντρώνει την ενέργειά του. Για το έμπειρο μάτι ενός δασκάλου, η πραγματική πρόθεση – η ετοιμότητα για κίνηση - μπορεί να γίνει αντιληπτή ακόμη και στην ακινησία του σώματος.

7. Γυρίστε, περιστραφείτε γρήγορα και κυκλικά σαν μια ρόδα.Η περιστροφική τεχνική είναι ένα από τα αγαπημένα των ασκούμενων των πολεμικών τεχνών σε όλο τον κόσμο. Αλλά πόσες φορές έχουμε δει μια ανεπαρκή εκτέλεση γυρίσματος, όπου ο μαθητής ταλαντεύεται ή χάνει εξ ολοκλήρου την ισορροπία του, με αποτέλεσμα μια αργή και αποδυναμωμένη τεχνική;
Είτε εκτελέσετε περιστροφή στον κατακόρυφο ή στον οριζόντιο άξονα του σώματος, η περιστροφή θα πρέπει να είναι τόσο γρήγορη όσο και σταθερή. Συχνά, το κλειδί για ένα καλό γύρισμα είναι η σωστή προέκταση. Όταν κάνετε την τεχνική της χαμηλής οριζόντιας «σκούπας», κρατήστε το πόδι της σάρωσης σε πλήρη διάταση (τεντωμένο). Αυτό σταθεροποιεί το σώμα και αυξάνει τη φυγόκεντρο δύναμη που διοχετεύεται στην τεχνική.
Όταν περιστρέφεστε στον κατακόρυφο άξονα (για παράδειγμα, τα άλματα και οι περιστροφές, κρατώντας το Ντάο (Dao), Που Νταο (Pu Dao) ή Κουάν Ντάο (Kwan Dao), το σώμα, καθώς και τα όπλα θα πρέπει να παραμείνουν σε πλήρη έκταση για να αυξηθεί η δύναμη, διατηρώντας παράλληλα το σώμα σίγουρο και σταθερό.

8. Λυγίστε και τεντωθείτε σαν ένα τόξο. Ως ασκούμενοι των πολεμικών τεχνών, όλοι γνωρίζουμε πως η ευκαμψία είναι το κλειδί για την καλή απόδοση. Είτε για να επιτευχθεί ένα υψηλό λάκτισμα, ή απλά για να βοηθήσει στην πρόληψη τραυματισμών, η μέγιστη διάταση και η ευκαμψία του σώματος είναι απαραίτητη. Όταν κάμπτεστε σαν ένα τόξο, το σώμα πρέπει να τεντώσει σε μεγάλο βαθμό. Αλλά, επίσης, όπως το τόξο, η ευελιξία αυτή μετριάζεται από την εκρηκτική δύναμη στην ανάκρουση από την τεντωμένη θέση. Όταν ασκήστε στην ευκαμψία στο Σαολίν Κουνγκ Φου, εξασκείτε τόσο τα στατικά όσο και τα εκρηκτικά τεντώματα. Το στατικό γίνεται κατά κύριο λόγο για προθέρμανση, ενώ το εκρηκτικό χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη της ελαστικότητας ή της εκρηκτικής δύναμης στο σώμα. Για παράδειγμα, στην Σαολίν τεχνική της παλάμης που σπρώχνει 少林 推 掌 (Shào Lín Tuī Zhǎng), το σώμα εκτείνεται σε όλη τη διαδρομή από το πίσω πόδι ως την άλλη άκρη, την κόψη της παλάμης. Αλλά αντί να παραμένει τεντωμένο, το σώμα πρέπει να επιστρέφει αμέσως στην αρχική του θέση. Σε αντίθετη περίπτωση, ο ασκούμενος θα βρίσκεται σε κίνδυνο σε μία παρατεταμένη θέση υπερέκτασης. Ακριβώς όπως το τόξο που λυγίζει για να συγκεντρώσει ενέργεια και εκτοξεύει το βέλος του, χαλαρώνει γρήγορα επιστέφοντας στην αρχική του μορφή.

9. Κινηθείτε απαλά και χαριτωμένα σαν ένα φύλλο στον άνεμο. Κατά τη μετάβαση από στάση σε στάση, από τεχνική σε τεχνική, η κίνηση του μαχητή Σαολίν θα πρέπει να είναι τόσο ομαλή και ρευστή σαν ένα φύλλο που πέφτει απαλά από ένα δέντρο. Το σώμα μετατοπίζεται από στάση σε στάση με οικονομία κίνησης και με την ελάχιστη αναπήδηση. Με τον τρόπο αυτό ο μαχητής διατηρεί μια γερή βάση, ενώ εισχωρεί ομαλά στο χώρο του αντιπάλου και διοχετεύει την ορμή της κίνησης στο χτύπημα.

10. Βυθιστείτε σαν ένα κομμάτι σιδήρου: Κατά τη μετάβαση από μια υψηλή σε μια χαμηλή στάση, ένας Σαολίν θα πρέπει να βυθιστεί με δύναμη και ταχύτητα. Κρατήστε τη σπονδυλική σας στήλη ίσια, το κεφάλι όρθιο και τον κόκκυγα μέσα, ώστε να επιτύχετε τη μεγαλύτερη σύνδεση με τη βάση σας. Βυθιστείτε όπως ένα βαρύ κομμάτι σιδήρου πέφτει σε μια δεξαμενή νερού, το οποίο κινείται κατ 'ευθείαν προς τα κάτω με ελάχιστη κίνηση από πλευρά σε πλευρά. Στο Σαολίν Κουνγκ Φου, οι τεχνικές για να ρίξουμε ή να εκτοπίσουμε κάποιον χρησιμοποιούνται συχνά σε συνδυασμό με Τσιν Να 擒拿(Qín Νá). Στα κλειδώματα αρθρώσεων, όταν κάποιος πέφτει πάνω στην άρθρωση του αντιπάλου, τότε αυξάνεται δραματικά η αποτελεσματικότητα της τεχνικής.

11. Ατενίστε σαν ένας άγρυπνος αετός στην πλαγιά του βουνού. Ως ασκούμενοι πολεμικών τεχνών είμαστε εκπαιδευμένοι να χρησιμοποιούμε τα μάτια μας ως την πρώτη γραμμή άμυνας. Μια ισχυρή, γεμάτη αυτοπεποίθηση ματιά μπορεί να κερδίσει μια μάχη, ή καλύτερα να αποτρέψει την εκκίνηση μιας μάχης. Στις κινεζικές πολεμικές τέχνες, λέγεται ότι το 神 Shén (πνεύμα) ζει μέσα στα μάτια. Η ανάπτυξη μιας αιχμηρής ματιάς, σαν εκείνη του αετού που αναζητά τροφή, είναι απαραίτητη για να προχωρήσει κανείς στο επόμενο επίπεδο Κουνγκ Φου.

12. Επιταχύνετε σαν τη ριπή του ανέμου. Ταχύτητα! Η ταχύτητα είναι ουσιαστική για την καλή εφαρμογή και εκτέλεση του Κουνγκ Φου. Αυτό που συζητάμε εδώ δεν είναι μόνο η ταχύτητα αλλά και η επιτάχυνση. Δεν είναι αρκετό να έχει κάποιος ταχύτητα σε μία μόνο τεχνική. Για να επιτευχθεί ένα υψηλότερο επίπεδο πολεμικής επιδεξιότητας, πρέπει να είναι κάποιος σε θέση να επιταχύνει σταδιακά από τη μία τεχνική στην άλλη. Παρόμοια με την επιτάχυνση ενός αυτοκινήτου, θα πρέπει η επιτάχυνση να είναι ομαλή, καθώς και γρήγορη. Θέλετε να αυξήσετε την ταχύτητα σας από τη μία κίνηση στην άλλη, σαν να οδηγείτε γρήγορα σε έναν τελείως επίπεδο δρόμο χωρίς ανωμαλίες ή λακκούβες. Με άλλα λόγια, όσο περισσότερες «ανωμαλίες» υπάρχουν μεταξύ των στάσεων τόσο πιο αργά θα κινηθείτε, ενώ αν διατηρήσετε στα βήματα γρήγορη και ομαλή εναλλαγή με ελάχιστη άνοδο και πτώση θα ανακαλύψετε πως κινείστε γρήγορα και δυνατά μέσω των τεχνικών σας - οδηγώντας έτσι τις ικανότητές σας σε ένα υψηλότερο επίπεδο.